Duży zapas mocy jaką potrzebujesz

  Procesor to jeden z najważniejszych podzespołów  w wielu przypadkach decydujący o szybkości pracy danej aplikacji . Stosujemy procesory Intela które z roku na rok powiększają  swoją wydajność. Aktualnie są to procesory 12 , 13 i 14 generacji   co oznacza aż do   70% wzrost wydajności w  stosunku do 11 generacji. 

Jeżeli inwestujemy w nowy komputer to nie warto wracać do starszych  procesorów Intela. Do zastosowań typowo “domowych” z powodzeniem wystarczy procesor i5-12400F lub  i3-13100F.  Do bardziej zaawansowanych prac mamy do wyboru procesory  Intel Core i5-13400F (dziesięć rdzeni) , Intel Core i7-14700F (dwadzieścia   rdzeni) oraz Intel Core i9-14900F (dwadzieścia cztery  rdzenie) .  Wszystkie te procesory nie wymagają wydajnego chlodzenia czy stosunkowo mocnego zasilacza. Literka F na końcu nazwy oznacza iż są to wersje bez wbudowanej grafiki Intela – pod macOS i tak jest jest ona niekompatybilna.

Na szczególną uwagę zasługują  procesory z serii “K” czyli i5-14600K ,  i7-14700K czy i9-14900K  których parametry pozwalają na podwyższenie taktowania a co za tym idzie dodatkowy   wzrost wydajności. W tym przypadku wymagane jest  bardzo dobre chłodzenie CPU oraz   wydajny zasilacz . Procesory te znajdziemy już w komputerach dedykowanych do zaawansowanej obróbki  grafiki, video czy dźwięku. Dość powiedzieć iż wydajność procesorów  i7 oraz i9 z tej serii jest o wiele bardziej wydajna niż MacStudio czy MacPro (28 rdzeni) . Zdecydowanie polecane wszędzie tam gdzie osiągi procesora są priorytetem.

Karta graficzna

   Dla jednych może być to kluczowy element komputera dla innych tylko dodatek służący do wyświetlania obrazu. Ta  więc upraszczając karty graficzne można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to grafiki zintegrowane z procesorem jak np Intel UHD 630 , czy  niewiele wydajniejsze Nvidia GT 710 czy Nvida Quadro NVS 510. Generalnie maja one służyć do wyświetlania obrazu  . W każdym razie ich wydajność obliczeniowa jest niewielka aczkolwiek obsługują nawet kilka monitorów.

Druga grupa to dedykowane karty graficzne na PCIe. Cechuje je wysoka moc obliczeniowa (kilka czy kilkanaście razy większa od UHD630). W pewnych aplikacjach mogą nawet bardzo wydajnie wspomagać obliczenia. No i oczywiście gry w tym wypadku dobra grafika to podstawa udanej zabawy. Tutaj mamy do wyboru Radeona RX 560 4 GB oraz RX 6600 i RX 6600 XT 8 GB  . Radeony z serii  RX 6000  polecamy  do programów typu FinalCutproX , DaVinciResolve i wszędzie tam gdzie istnieje możliwość wykorzystania GPU do obliczeń.

Dla bardziej wymagających szybsza wersja czyli Radeon RX 6800 XT 16GB oraz Radeon RX 6950 XT 16 GB . Są to grafiki  nawet dwukrotnie szybsze od najlepszych kart stosowanych w Mac Pro ! Ze względu na wymiary i pobór mocy dostepna w ‘większych” komputerach. Polecana do profesjonalnych zastosowań gdy cena nie jest priorytetem.

Z innych kart graficznych które są natywnie zgodne z macOS można jeszcze wymienić Radeona RX 570, 580 czy 590 czy RX 5700 XT . Karty te  zostały już  zastąpione przez nową generacje Radeonów i nie są już produkowane.

Warto dodać że Apple od jakiegoś czasu przestał wspierać karty firmy nvidia (oprócz starszych modeli) czyli jedyna słuszna opcja to karty firmy AMD.

Ultraszybke dyski/pamięci masowe

     Aktualnie wszystkie nasze komputery wyposażone są w ultraszybkie dyski  PCIex4 SSD NVME .  Dyski te instaluje  się bezpośrednio do slotu m.2 na płycie głównej. Cechuje je  szybkość do 3500 MB/s co znacznie przyspiesza start komputera/systemu MacOS  i prace z aplikacjami . Najnowsze płyty główne z magistralą PCI Express w wersji 4 umożliwiają również zastosowanie dysków m.2 z zawrotną prędkością do 8000 MB/s. Z dysków tych korzystamy coraz częściej ze względu na spadające ceny.

Zwykle na płycie głównej głównej są dwa ultraszybkie sloty m2 a czasem nawet trzy. Oprócz tego zależnie od modelu komputera mamy jeszcze do dyspozycji kilka slotów SATA 6 Gb/s gdzie możemy podłączyć dodatkowe dyski typu SSD oraz  “tradycyjne mechaniczne” HDD. Zaletą tych pamięci masowych jest ich stosunkowo niska cena i duże pojemności. Można je wykorzystać na “magazyn danych” gdzie szybkość nie jest najważniejsza.

 Wielkość dysku systemowego zależy od osobistych preferencji ale najbardziej optymalna na początek to 500 GB . Mniejsze pojemności są już mniej opłacalne. Większe to zawsze ryzyko że  jego część będzie niewykorzystana. No ale to nie Mac  gdzie dysk jest “przyspawany” do płyty . Zawsze w dowolnym momencie możesz go wymienić na większy. Zapewne za dwa lata albo i za rok za cene 500 GB kupimy 1 TB – to nie Mac nie musisz nic kupować na zapas.

Odnośnie jeszcze jakie firmy produkują najlepsze dyski m2. W czołówce na pewno jest Samsung zawsze najdroższy. Troche wolniejszy Adata ale nadrabia ceną. Złotym środkiem pomiędzy wydajnością a ceną są dyski firmy Crucial które chętnie stosujemy.

 

 

 

 

Pamięć operacyjna DDR4/DDR5

   Standardowa wielkość pamięci w naszych komputerach to 16 GB.  Ostatnio słychać ze stajni Appla że 8 GB w zasadzie wystarczy a 16 GB to już jest wypas. Jak jest naprawde? Ano tak jest że 8 GB może wystarczyć w większości zastosowań domowych. Nawet na 4 GB można pracować. Ale różnica pomiedzy 8 GB a 16 GB to jakieś 150 zł. W sklepie Appla upgrade z 8GB do 16 GB to już jedyne 1200 zł…Rozumiecie już dlaczego nie bardzo się opłaca  kupować nowy komputer z 8 GB pamięci nawet jeżeli nie będzie od razu  wykorzystana .

Profesjonalne aplikacje bywają pamięciożerne. Niektóre oczywiście i zależnie od złożoności projektu nad jakim pracujemy . Czyli rendering 3D , edycja video, grafika.  Tutaj lepiej mieć 32 GB, 64 GB   a może nawet 128 GB.  Nikt dokładnie tego nie określi  tak zdalnie ; należy monitorować system aby wiedzieć ile dana aplikacja używa pamięci.

 W komputerach Macstorm maksymalna pamięć zależnie od modelu to od 32 GB do 128 GB.

W konstrukcjach typu ITX (małe komputery) mamy tylko dwa sloty pamięci czyli są one obsadzone  standardowo i nie ma innych slotów  aby dołożyć pamięć. Tutaj przykładowo jeżeli są dwa moduły  pamięci 2x8GB to aby rozszerzyć pamięć musimy je wyjąć i obsadzić moduły 2 x16 GB.  Gdy płyta jest większa czyli micro ATX albo ATX to są zwykle  cztery sloty pamięci. W przypadku gdy mamy  dwa moduły 2x8GB to możemy dodać następne dwa moduły pamięci 2×8 GB aby uzyskać w sumie 32 GB. Aby mieć 64 GB należy wymienić wszystkie moduły pamięci na 4×16 GB. Maksymalna pamięć czyli 128 GB wymaga 4 modułów każdy po 32 GB. Pamięć pracuje w trybie dwukanalowym czyli zawsze obsadzamy moduły w parach , inaczej mamy pewien spadek wydajności.

Ostatni przypadek to Macstorm Infinity gdzie pamięci pracują w trybie czterokanalowym czyli są obsadzane po cztery sztuki. Ponieważ slotów pamięci jest osiem to zawsze możemy dodać nastepne 4x8GB czyli 32 GB a w sumie 64 GB. Aby uzyskać 128 GB należy wszystkie  moduły wymienić na 8×16 GB .

Aktualnie oprócz pamięci typu DDR4 3200 MHz stosujemy również najnowsze szybsze pamięci typu DDR5 4800 MHz . W realnych zastosowaniach pamięć typu DDR5 może dać wzrost szybkości rzędu kilku procent . Ze względu na wyższą cene (i płyte główną) nie zawsze się to opłaca dlatego polecamy to w przypadku zaawansowanych stacji roboczych.

Obudowa

    Element komputera który jest zwykle traktowany jako dodatek niż ważna jego część.   Tymczasem to obudowa a raczej jej wielkość określa granice możliwości naszej maszyny. Tak właśnie  granice możliwości czyli osiagów , rozbudowy itp. Obudowy dzielimy z uwagi na wielkość na trzy rodzaje czyli ITX , microATX oraz ATX.

Różnią sie one wymiarami  płyty głównej jaką możemy w danej obudowie zamontować. I tak w małej obudowie ITX zmieści się tylko i wyłącznie płyta standardu ITX. W obudowach micro ATX i ATX montujemy większe rozmiarowo płyty główne. Z kolei montaż płyty ITX w obudowie ATX jest zwykle traktowany jako błąd w sztuce i słusznie.

Różnice pomiędzy rodzajami płyt głównych można przeczytać w innym wątku. Obudowy standardu ITX zwykle są używane do budowy małych  komputerów o  ograniczonych możliwościach rozbudowy i o stosunkowo mniejszych osiagach . Niestety mozliwości efektywnego chłodzenia procesora są tutaj ograniczone. Niemniej jednak są cenione ze względu na małe wymiary i jeżeli spełniaja swoje 

konkretne zadanie to jest ok. Jeżeli mamy zamiar korzystać z  dodatkowych kart na PCIe , dodawać wiele  dysków HDD/SSD, używać procesorów z serii “K” , topowych kart graficznych to powinniśmy wybrac większą obudowę typu microATX czy  nawet ATX.  Zapobiegnie to sytuacjom gdy mamy dodatkowy sprzęt ale … nie ma dla niego miejsca.

W komputerach Macstorm stosujemy obudowy zwykle z wyższej półki. Oprócz przemyślanej ergonomicznej konstrukcji  mają one  ciche wentylatory, czasem maty wyciszające, możliwość montażu zestawów do chłodzenia procesora cieczą itp. Generalnie stosuje się tutaj zasadę proporcjonalności. czyli droga stacja robocza to równiez odpowiedniej klasy obudowa. W komputerach de facto “ekonomicznych” te kryteria mogą być inne aczkolwiek nigdy nie przypadkowe.

Płyta główna

    Podstawowy element każdego komputera. W przypadku Macstorma płyta jest już starannie dobranazarówno pod względem wydajności/osiągów jak i kompatybilności z macOS. Tak więc problem z głowy nie musimy tutaj nic  zmieniać.

Natomiast jedynym parametrem na jaki należy zwrócić uwagę jest wielkość płyty głównej ; ponieważ od niej zależą możliwości rozbudowy komputera. Mamy płyty standardu ITX, micro ATX oraz ATX różnej aczkolwiek standardowej wielkości.

Płyta standardu ITX czyli najmniejsza z możliwych wykorzystywana głównie do budowy małych komputerów. Ważna rzecz to liczba  slotów pamięci – tutaj są zawsze dwa sloty pamięci. Czyli w momencie zakupu oba sloty są już zajęte  ponieważ pamięci zawsze obsadzamy parami. Aby w przyszłości zwiększyć pamięć należy po prostu wymienić moduły pamięci na większe. Ilość maksymalnej pamięci jest ograniczona z powodu dwóch slotów do max 64 GB. Druga ważna sprawa to ilość dostępnych slotów PCI Express . Na płycie ITX mamy zawsze  tylko jeden slot PCI Express  x16 ; zwykle  zajęty już przez kartę graficzną . Tak więc raczej nie dodamy innych kart na PCIe. Aktualnie ze względu na niekompatybilność grafik intela w procesorach 12 generacji w aktualnej ofercie zrezygnowaliśmy z płyt tego typu.

Płyta standardu micro ATX . Tutaj zwykle mamy już cztery sloty pamięci. Standardowo są obsadzone dwa sloty a następne dwa są wolne czyli aby dodać pamięć wystarczy zakupić dwa dodatkowe moduły pamięci.  Zwiększa się też maksymalna ilość pamięci do max 128 GBWiększa ilość slotów PCI Express zwykle do czterech . Czyli mamy na przykład  2x PCIe x16 oraz dwa PCIe x1. Możemy zainstalować  drugą kartę graficzną. 

I wreszcie największa płyta ATX. Jeśli chodzi o pamięć to jest tak samo jak w przypadku micro ATX. Wyjątkiem są płyty z gniazdem LGA 2066 jak w Macstorm Infinity  gdzie liczba slotów pamięci to osiem ale obsadzamy je po cztery moduły.  Maksymalna ilość dostępnej pamięci to 128 GBLiczba slotów PCI Express  wzrasta do pięciu w tym co ważne są aż trzy najszybsze sloty PCI Express x 16  czyli jest możliwość instalacji trzech kart graficznych. Warto też zwrócić uwagę iż topowe płyty ATX (Macstorm VII)  są wyposażone aż w trzy sloty M2 na ultraszybkie dyski.

Warto też wiedzieć iż stosowane przez nas płyty główne na chipsetach Z690 oraz  B660  wspierają magistrale PCI Express w wersji 5.0 . Oznacza to wzrost szybkości topowych kart graficznych a także możliwość korzystania z ultraszybkich dysków m2 z szybkością do 8000 MB/s.

 

Multisystem czyli MacOS , Windows, Linux na jednym komputerze

   Macstorm to sprzęt na którym można uruchomić natywnie każdy system . I tutaj w odróżnieniu od Maca nie potrzebujemy narzędzia typu “BootCamp” .  Nie musimy jak  na najnowszym Macu M1 stosować karkołomne emulacje systemu Parallel albo maszyne wirtualną. Po prostu instalujemy Windows 10 albo jakąś dystrybucje Linuxa najlepiej  na oddzielnym dysku tak jak   na komputerze PC. 

Jeżeli chcemy mieć działającego z pełną wydajnością  Windowsa czy Linuxa nie bawmy się programami  które umożliwiają działanie tych systemów pod MacOS .Shemat działania wygląda w tym przypadku tak  : komputer—MacOS—Parallel— Windows  . Natywnie powinno być tak :  komputer —Windows . Wniosek : w pierwszym przypadku zawsze będzie wolniej (a czasem mniej kompatybilnie) bo w tle działają inne systemy/programy.

Natomiast dzięki  bootloaderowi możliwa jest również instalacja dodatkowego Windowsa  czy linuxa  na wydzielonej partycji  dysku z systemem Mac OS . Odradzamy jednak ten sposób. Jak wiadomo każdy system posiada specyficzny system plików jak HFS , EXT4 czy macowy APFS.  A tworzenie dysku hybrydowego czyli zawierajacego kilka partycji z różnymi systemami plików nie jest do końca bezpiecznym rozwiązaniem. Jeden dysk i kilka systemów możemy polecić tylko wtedy gdy nie ma możliwości dołożenia  drugiego dysku.

Thunderbolt czyli wąska specjalizacja

   

Thunderbolt od zawsze jest kojarzony z komputerami Mac.  Można by powiedzieć  że to jakiś symbol Maca. Jaki jest jego status w roku 2021 ? Przede wszystkim trzeba wiedzieć iż Thunderbolt (teraz wersja 3) w sensie technicznym to magistrala PCI Express x4 plus DisplayPort.

Odnosząc to do naszych komputerów  to  większość  z nich  posiada kilka  szybszych slotów PCIex8 , PCIex16 czy przynajmniej jeden PCIex16 … 

 A teraz konkret do czego jest czy był używany Thunderbolt. Jedno z zastosowań to macierze dyskowe. Czy w dobie ultraszybkich dysków NVME M.2 są one nam potrzebne ? Nie są potrzebne. Z powodzeniem możemy też zrobić macierz softwarową dyskową używając dysków SSD czy nawet HDD. Macierze dyskowe miały sens jakieś ….dwie dekady temu )

Drugie zastosowanie to zewnętrzne GPU  czyli mocne karty graficzne podłanczane przez adapter TH. U nas odpada nawet małe komputery ITX mogą korzystać z wysoko wydajnych kart graficznych.

No i wreszcie rozmaite interfejsy audio na TH . Bingo ! No tutaj nie ma wyjścia bo nikt nie będzie zmieniał drogiego sprzętu.  Thunderbolt jest dostępny jako opcja  w komputerach Macstorm VIII czy Infinity  zwykle w formie dodatkowej karty na PCIe.  Czyli reasumując Thunderbolt ma sens jeśli mamy zamiar używać konkretnego sprzętu który jest niedostępny w innej opcji. W innym przypadku nie kupujcie żadnych urządzeń TH podobnych- to nie ma sensu !

Połączenie ze światem Ethernet , WiFi, bluetooth

        Jeżeli korzystamy z internetu po kablu to wystarczy port ethernet 1 Gb a dla bardziej wymagających o szybkości 2.5 Gb. Tutaj sprawa jest prosta każdy Macstorm jest wyposażony przynajmniej w jeden port Ethernet 1 Gb. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku WiFi oraz Bluetooth. Można podzielić  te urządzenia  na “zwykłe”  funkcjonujące jak na  Windowsie   oraz “natywne” z MacOS.

W pierwszym przypadku WiFi/BT pracuje pracuje poprawnie tak jak na Windowsie i niektórzy nie zauważą żadnej różnicy czy potrzeby posiadania bardziej natywnego sprzętu . W drugim WiFi/BT umożliwia korzystanie z dodatkowych funkcji typowych dla macOS czyli Handoff , Airdrop. Niestety MacOS jest w typ wypadku bardzo wybredny  i korzystanie z wymienionych funkcji jest dostępne tylko dla specyficznych dla Maca chipach WiFi/BT.

Również korzystanie z oryginalnych urządzeń Apple jak magic mouse czy trackpad wymaga natywnego BlueTootha. Z tego powodu większość komputerów Macstorm posiada standardowo  natywną z MacOS kartę WiFi/BT na dokładnie tym samym chipie jak w Macu. Do tańszych modeli można taką kartę dodatkowo zamówić.

Zasilacz

            Bez dobrego i “skrojonego’ na miarę potrzeb zasilacza nie ma stabilnej pracy a wszystkie nasze wysiłki spełzają na niczym. To najmniej doceniany element komputera i powszechna wada konstrukcji gdzie oszczędza się właśnie na zasilaczu.  W komputerach macstorm zasilacze są specjalnie dobierane pod względem mocy i innych parametrów a więc nie musicie tego robić sami. Warto tu wspomnieć że procesory 12 generacji ( i 11gen również) nawet te najslabsze o TDP 65 W mogą chwilowo pobierać nawet 200 W . A więc możemy zapomnieć o miniaturowych konstrukcjach  napędzanych zewnetrznym zasilaczem 120W….

Co więc powinien oferować idealny zasilacz ? Mieć odpowiednią moc zależną od podzespołów w komputerze .  Wiele tanich zasilaczy znacząco różni się od tego co jest napisane w ich specyfikacji  przykładowo kupując zasilacz 500W może mieć on w realu 300W… Nie wdając się w szczegóły porządny zasilacz nie jest tani.  Cechują szczególną jest ….waga . Jak macie jakiś wynalazek w mega niskiej cenie  to sprawdźcie jaki jest “lekki”  czyli na czymś zaoszczędzono . Nie warto też przeginać w drugą stronę czyli kupować jakieś “potwory”  1000 W mocy. przykładowo zasilacz 700W w Macstorm VIII. Maksymalne obciążenie jakie udało się uzyskać to… 400 do 450 W. Reszta to zapas np na drugą grafikę ) O ile na rynku znajdziemy sporo dobrych zasilaczy to jeśli zależy nam na ciszy to wybór jest tylko jeden BeQuiet .W tych zasilaczach kultura pracy to priorytet w każdym egzemplarzu.

Chłodzenie procesora

       Wybór chłodzenia CPU zależy od parametru procesora TDP  , obudowy oraz od tego czy procesor  ma podwyższone taktowanie. W zasadzie to obudowa  decyduje o tym jakie chłodzenie możemy zastosować. A konkretnie to jej wysokość.  

I tak do procesorów o podstawowym TDP 65 W czyli np  i5-12400F można stosować coolery Intela (w zestawie) albo stosunkowo tanie chłodzenie z technologią heatpipe np Sillentium Fera 5. Tutaj nie ma dużych wymagań. Jeżeli zależy nam aby komputer był maksymalnie cichy a wysokość obudowy jest ograniczona to dobrym rozwiązaniem są stosunkowo małe a wydajne chłodzenia firmy Noctua jak NH-U9S.

W przypadku  procesorów serii K (TDP 125W i więcej ) wysokość chłodzenia powinna zaczynać się od 160 mm. Tylko takie chłodzenie jest  stanie odprowadzić efektywnie duże ilości ciepła. A więc potężne coolery Thermalright LeGrand czy BeQuiet Dark Pro wchodzą w grę. Lepszym i wydajniejszym rozwiązaniem jest chłodzenie cieczą. Z tym że są dwa warunki ; chłodnica musi się zmieścić na ściance obudowy no i powinna mieć co najmniej  240 mm. Mniejsze nie mają sensu. O ile wielkość obudowy na to pozwala stosujemy chłodzenie cieczą PureLoop firmy BeQuiet.

Warto też dodać że celem chłodzenia cieczą nie jest jak niektórzy sądzą kultura pracy czyli cisza  (chłodnica też musi być czymś chłodzona) ale maksymalna wydajność . A tą  uzyskuje się gdy wentylatory chłodnicy pracują na maksymalnych obrotach.

Ostatnia możliwość to chłodzenie pasywne. Zarezerwowane dla procesorów o bardzo niskim TDP 30W albo mniej. Przykładem NUC w obudowie Akasa Turing. Chłodzenie pasywne procesorów o TDP 65 wydaje się już problematyczne i nie wiadomo jaki będzie miało wpływ na kondycje komputera dłuższej perspektywie.

Kopia systemu czyli można spać spokojnie

                Wiadomo że MacOS jest bardzo stabilnym systemem i może działać bez problemu całymi latami. Z drugiej strony nigdy na 100% nie można wykluczyć awarii sprzętu w sensie że dysk pada albo że “zepsuliśmy sobie system” grzebiąc w plikach systemowych. I tutaj pojawia się konieczność posiadania czegoś takiego jak backup systemuMacOS oferuje nam wprawdzie narzędzie Time Machinę czy opcje Recovery. Wszystkie one obarczone są jednak pewną wadą ; działają pod warunkiem że coś działa. A to coś to albo system w jakimś zakresie albo musimy mieć dostęp do Wifi albo  przynajmniej nieuszkodzone pliki startowe. Tak być nie może ! W naszych komputerach  kopia systemu działa zawsze niezależnie od okoliczności.

Dlatego każdy Macstorm posiada alternatywną  w pełni sprawną kopie systemu która działa zawsze niezależnie od warunków. Można z niej odzyskać system na dysk  ale można też  na niej pracować bo to jest drugi sprawny system. W ekstremalnym przypadku nawet gdy padnie  dysk systemowy możemy odzyskać system na inny dysk .

Spokojnie  można wypić jedną filiżankę kawy tyle mniej więcej trwa odzysk systemu. Bez biegania po serwisach  czy tracenia czasu na instalacje i konfiguracje systemu.

stat4u